Kent değişik bir sosyal yapıya sahiptir. Eski yerli nüfusun çoğunluğunu kayıp etmiştir. Sınır kapısı olması, köyden şehre son yıllardaki göçler dolayısıyla kentin sosyal yapısı tamamen değişmiştir. Bu değişiklikler ister istemez beraberinde büyük sorunları da getirmektedir.
SOSYAL VE KÜLTÜRELÖZELLİKLER
NUSAYBİN'DE OYNANAN YAYGIN HALK OYUNLARI
DELİLO: Düğünlerde en sık oynanan oyunlardandır. Coşkuyu ve sevinci anlatır.
Sağdan dönerek üç adım çapraz ileri ve üç adım düz geri gelinerek oynanır. Dizdeki kırmayla
yaylanarak ve omuzlardan estetik verilir. Birlikte ve serçe parmaklarından tutuşarak kollar
yere paralel gelecek şekilde oynanır. Oyunun birçok türküsü vardır.
LORKE: Çevre il ve ilçelerde oynanan bu oyunun dört ana figürü vardır. Birinci figür iki sağa ve sol bacak üstündeki sekmeden ibarettir. İkinci figür bacak figürü olup, sadece sol bacak her harekete öne atılır. Üçüncü figür düz ve dördüncü figür el çırpma figürüdür.
GIRANİ: Ağır halay diye adlandırılır.
CİRANE: Pamuk ekme, çapa ve pamuk toplamayı anlatmaktadır; sekiz figürlü bir oyundur. Mahalli bir çalgı (Rıbab) eşliğinde oynandığı gibi davul zurna ile de oynanmaktadır.
MAMIR: Sevdiği kızın başkasına kaçmasını yorumlayan sekiz figürlü bir oyundur. Oyun yan yana hareket ettiği gibi, ön ve yarım daire şeklinde de oynanır.
NURE ( Hurızi veya Çnrıze) : Ağır oynanır, daha çok hüznü ve sitemi anlatan bir oyundur. Serçe parmaklarından tutuşularak, sağ ve sol adım atılarak, daha sonra sol sağ ayak sırası ile öne savrulur. Bazen hızlı da oynanabilir.
HALAY (GOVEND): Parmaklar birbirine geçirilerek omuz omuza oynanır. Birlikteliği ve dayanışmayı anlatır. Genellikle düğünlerde uğurlamalarda ve karşılamalarda oynanır. Bilindiği kadarıyla düz halay, tek kırma, çift kırma, çökme, kırma gibi halay türleri vardır. Çoğu zaman müziğe göre ritmi değişebilir. Bazen ek figürlerle de zenginleştirilebilir. Sağ ayağın üç defa sola sağa savrulmasını ardından ileri çıkış yapılır, daha sonra aynı şekilde geri dönülür; bu figürler daha çok cesareti anlatır. Bu oyununda birçok türküsü vardır.
BABLEKAN: Hareketli ve sekiz figürlü bir oyundur. Sol, sağ ve tekrar sol topuğun ileri gidişle yere vurulması geriye sağ ayak üzerinde sekilerek gelinip yerinde diz kırma şeklinde oynanır. Yavaş ve hızlı olarak oyun iki bölümde oynanır. Yan yana hareket öne doğru ve süpürme seklinde oynanır. Oyunun kendi türküsü vardır.
REYHANE: Düğünlerde iki kişi tarafından oynanır. Genellikle seyircileri coşturan bu oyunun özelliği müziğin ritmi ile hareketlerin bir uyum içinde olmasıdır.
Bunların dışında Gülgüli, Segavi, Bagiye, Keşkani, Hırfani, Çepik, Çeçani ve olarak da Kosegelin oynanmaktadır.
MARDİN VE YÖRESİNE AİT ATASÖZLERİ
Deveyi besleyen kapısını büyük açar.
Tanrım beni güzel yarat, çirkinin bahtını ver.
Pilav yiyen hançeri de göğüsler.
Eski dost, dizginleşmiş at gibidir.
Acı acura samyeli vurmaz.
Derin vadilerde uyuma, kötü rüya görürsün.
İyi horoz, yumurtasında iken öter.
Kılıç yeri iyileşir, fakat kötü sözün yarası kapanmaz.
